هنوز مفهوم بیتکوین را درک نکرده‌اید؟
شاید خواندن این توضیحات که می‌تواند یک کودک ۵ساله را قانع کند برایتان مفید باشد!
تصور کنید من و شما در پارکی روی یک نیمکت نشسته‌ایم. من یک شکلات دارم که آن را به شما می‌دهم. حالا شما یک شکلات دارید و من هیچ! ساده است نه؟
بیایید به اتفاقی که افتاد دقیق‌تر نگاه کنیم:
شکلات من به طور فیزیکی به شما منتقل شد. شما مطمئن هستید که این اتفاق افتاد. من و شما آن‌جا بودیم و شما شکلات را با دستانتان لمس کردید.
ما نیاز به شخص سومی نداشتیم که برای انجام این انتقال به ما کمک کند. ما نیاز به شخص دیگری نداشتیم تا کنار ما بنشیند و تایید کند که این شکلات از من به شما منتقل شده است.
آن شکلات مال شماست!
من دیگر کنترلی روی شکلاتم ندارم. حالا مالک شکلات شما هستید و این شمایید که روی آن کنترل ۱۰۰ درصدی دارید. اگر بخواهید می‌توانید آن را به دوستتان بدهید، دوستتان می‌تواند آن را به نفر بعدی بدهد و به همین ترتیب تا آخر…
این چیزی است که به طور معمول در یک مبادله‌ی حضوری اتفاق می‌افتد. در واقع فرایند مبادله‌ی حضوری برای هر کالای دیگری که مد نظرتان باشد همین است.
اما برگردیم به مثال شکلات…
حال فرض کنید من یک عدد شکلات دیجیتال دارم(منظورم عکس دیجیتالی از شکلات است).
بفرمایید، آن را به شما می‌دهم. این نقطه‌ای است که بحث جالب می‌شود!
چطور می‌توانید مطمئن شوید آن شکلات دیجیتال که مال من بود و به شما دادم، اکنون فقط مال شماست؟؟ لحظه‌ای به آن فکر کنید… پیچیده‌تر است نه؟ از کجا مطمئن هستید که من قبل از شما این شکلات دیجیتال را از طریق ایمیل به شخص دیگری نفرستاده‌ام؟ مثلا به دوست شما، یا به برادر خودم
شاید من تعدادی کپی از آن تهیه کرده باشم و آن‌ها را در کامپیوترم ذخیره کرده باشم. حتی شاید آن را در فضای اینترنت به اشتراک گذاشته باشم و میلیون‌ها نفر آن را دانلود کرده باشند!
همانطور که می‌بینید این فرایند کمی پیچیده و مشکل‌ساز است. در حقیقت تبادل شکلات فیزیکی مانند شکلات دیجیتال نیست. برخی از دانشمندان خوش‌فکر کامپیوتر این مسئله را “مشکل دوبرابر خرج کردن” می‌نامند. اما جای نگرانی نیست. این مسئله برای مدت زیادی ذهنشان را مشغول کرده بود و آن‌ها نتوانستند برایش راه حلی پیدا کنند. تا اینکه…
بیایید اول خودمان راه حلی پیدا کنیم…
ثبت در دفتر کل
- شاید بهتر باشد مسیر انتقال این شکلات‌های دیجیتال در یک دفتر کل ثبت و ردیابی شود. دفتر کل اساسا دفتری است که تمام نقل و انتقالات در آن ثبت می‌شوند(یک دفتر برای حسابداری).
- از آن‌جایی که این دفتر کل دیجیتال است، باید در فضای مخصوص به خود ایجاد شود و شخصی مسئول ثبت و ضبط آن باشد.
- سازندگان بازی‌های کامپیوتری(مثلا World of Warcraft)، یک دفتر کل دارند که در آن تمامی تجهیزاتی که در بازی خرید و فروش می‌شوند ثبت شده و در واقع تعداد آن‌ها و معاملاتی که با آن‌ها صورت می‌گیرد، مشخص است. بسیار خوب! پس کسی مانند آن‌ها می‌تواند رد شکلات‌های دیجیتال ما را دنبال کند.
مشکلات پیش رو
در این سیستم هنوز مشکلاتی وجود دارد:
۱- اگر فردی به سازندگان بازی World of Warcraft پول بدهد و از آن‌ها بخواهد تعدادی سلاح، اضافه بر تعداد اولیه‌ی تعریف شده در بازی، ایجاد کرده و به حساب آن‌ها اضافه کند، چه می‌شود؟
۲- این مسئله مثل هنگامی که من و شما روی نیمکتی در پارک نشسته بودیم نیست. آن‌جا فقط من و شما حضور داشتیم. می‌توانیم برای حل مشکل، دفتر کل را به سازندگان بازی World of Warcraft بسپاریم، اما این کار مثل آن است که بخواهیم برای انجام تمام مبادلات دونفره‌مان شخص سومی در کنار ما حضور داشته باشد.
پس من از چه راهی می‌توانم شکلات دیجیتالم را از راه‌های معمول به شما بدهم؟
راهی وجود دارد که مبادله‌ی پارک را به صورت دیجیتالی انجام دهیم؟ کمی دشوار به نظر می‌رسد….
راه حل
اگر دفتر کل را در اختیار همه قرار دهیم چه می‌شود؟ به‌جای آن‌که این دفتر کل در کامپیوتر سازندگان بازی باشد، در کامپیوتر همه وجود خواهد داشت و تمام مبادلاتی که تاکنون در مورد همه‌ی شکلات‌های دیجیتال انجام شده در آن ثبت می‌شود.
– شما نمی‌توانید تقلب کنید. من نمی‌توانم شکلات‌های دیجیتالی را که ندارم به شما بفرستم، چرا که با اطلاعات سایر افرادی که در این سیستم هستند مغایرت پیدا می‌کند. در این حالت تقلب کردن و به اصطلاح دور زدن سیستم بسیار سخت می‌شود، خصوصا اگر سیستم بسیار گسترده و بزرگ شود.
– هم‌چنین، تنها توسط یک نفر کنترل نمی‌شود، پس می‌توان مطمئن بود که هیچ‌کس نمی‌تواند شکلات‌های دیجیتال بیشتری برای خود نگه دارد. قوانین سیستم در آغاز کار مشخص شده‌اند!
– کدها و قوانین به‌صورت “متن باز” هستند و همه می‌توانند آن‌ها را ویرایش کنند، درست شبیه سیستم عامل اندروید که احتمالا روی یکی از گجت‌های هوشمند شما نصب شده، و یا سایت ویکیپدیا که همه‌ی ما تا به حال حداقل یک‌بار به آن مراجعه کرده‌ایم. این سیستم به این شیوه طراحی شده تا افراد باهوش و خلاق بتوانند کنترل آن را به‌دست بگیرند، به آن امنیت ببخشند، آن را ارتقا داده و فرایندهایش را زیر نظر بگیرند.
شما هم می‌توانید به این شبکه ملحق شوید. دفتر کل را به روز کنید و مطمئن شوید که به درستی کار می‌کند. در ازای برطرف کردن مسائل سیستم، تعدادی شکلات دیجیتال به شما جایزه داده می‌شود. در حقیقت این یکی از راه‌های افزایش تعداد کل شکلات‌های دیجیتال است.
ما در اینجا به میزان زیادی ساده‌سازی انجام دادیم… اما سیستمی که توصیف کردیم در حال حاضر وجود دارد و نامش “پروتکل بیتکوین” است و آن شکلات‌های دیجیتال هم در این سیستم “بیتکوین” نام دارند.
بسیار خب…. حالا شما می‌توانید ادعا کنید که مفهوم بیتکوین را درک کرده‌اید!
اما چه اتفاقی افتاد؟
دفتر کل عمومی چه چیزهایی را ممکن می‌کند؟ چه امکاناتی دارد؟
۱- متن‌باز است. یادتان می‌آید؟ تعداد کل شکلات‌های دیجیتال قابل ثبت در دفتر کل عمومی از ابتدا مشخص شده است. ما آمار دقیقی از تعداد شکلات‌های دیجیتال موجود داریم و باتوجه به سیستم، می‌دانیم که تعداد آن‌ها محدود است.
۲- من مطمئن هستم که وقتی مبادله‌ای انجام می‌دهم، دیگر مالک شکلات دیجیتال نیستم و اکنون آن شکلات به طور کامل به مالکیت شما در آمده است. (این مطلبی است که تا پیش از این نمی‌توانستم با یقین در مورد چیزهای دیجیتال بگویم.) این مبادله توسط دفتر کل عمومی به‌روز شده و تایید خواهد شد.
۳- چون این دفتر کل عمومی است، من برای اثبات تقلب نکردنم، نیازی به تایید یا حضور شخص سوم ندارم. هم‌چنین دیگر نیازی ندارم کپی‌های اضافی تهیه و نگهداری کنم و یا برای اطمینان شکلات‌های دیجیتالم را دو یا چند بار ارسال کنم…
با این سیستم، تبادل شکلات‌های دیجیتال درست مثل تبادل فیزیکی شکلات است. فرایند به گونه‌ای انجام می‌گیرد که گویی شکلات‌های دیجیتال از دست من درآمده و در جیب شما قرار گرفته است. درست مثل مثال نیمکت پارک، مبادله تنها دو نفر را درگیر کرد و ما نیازی به شخص سوم نداشتیم تا به آن اعتبار بدهد.
به زبان دیگر، همانند یک شئ فیزیکی عمل می‌کند.
اما نکته‌ی جذاب این است که هنوز دیجیتال است!
ما می‌توانیم هزار عدد، یک میلیون و یا ۰٫۰۰۱ شکلات دیجیتال تبادل کنیم. من می‌توانم با کلیک بر روی یک دکمه آن‌ها را ارسال کنم و به‌راحتی آن‌ها را به جیب شما منتقل کنم، حتی اگر من در آنگولا باشم و شما در کانادا.
من حتی می‌توانم چیزهای دیگری را همراه با شکلات‌های دیجیتالم به شما ارسال کنم. مثلا برای شما یک جمله بنویسم، یا یک کد بفرستم. این فوق‌العاده است!
بیتکوین در جهان کنونی
بیتکوین یک پول الکترونیکی است که می‌توان گفت ارزش آن به میزان گستردگی، پذیرش و اعتمادی که در بین مردم کسب می‌کند وابسته است. در مورد ماهیت و آینده‌ی این پول دیجیتال بحث‌های بسیار متنوعی مطرح شده و طرفداران زیادی را با خود همراه کرده است. اما با وجود محبوبیت در بین مصرف‌کنندگان و استقبال فوق‌العاده‌ی آن‌ها، تعدادی از دولت‌ها آن را به رسمیت نمی‌شناسند. برخی از بزرگان جهان، از سیاست‌مداران تا اقتصاددانان نیز، بیتکوین را نقد کرده و واکنش مثبتی به این تکنولوژی جدید نداشته‌اند.
استیگلیتز، نوبلیست اقتصاد: بیتکوین یک حباب بزرگ است که اوقات خوشی را برای مردم فراهم می‌کند اما سرانجام غیرقانونی شناخته شده و سقوط می‌کند.
قیمت بیتکوین از ابتدای پیدایش تاکنون (خصوصا در سال ۲۰۱۷)، نوسانات شدیدی را پشت سر گذاشته؛ گاهی در عرض یک روز بیش از ۳۰ درصد کاهش قیمت داشته …! با این حال، این پول دیجیتال در طول ۸ سال گذشته جایگاه خود را در میان مردم تثبیت کرده و همواره روندی صعودی داشته. این موضوع به خوبی در تصویر زیر قابل مشاهده است:
همانطور که می‌بینید قیمت بیتکوین در ماه دسامبر سال ۲۰۱۰ حدود ۳۰ سنت بوده و در دسامبر سال ۲۰۱۷ به چیزی حدود ۱۳ هزار دلار رسیده… یعنی طی ۷ سال ارزش آن حدود ۴۰۰۰ برابر شده! و این در حالی است که در سال ۲۰۱۷ تا مرز ۲۰ هزار دلار هم پیش رفت اما پس از مدت کوتاهی با کاهش شدید قیمت همراه بود، به‌طوری که در روزهای پایانی ماه دسامبر به ۱۳هزار دلار رسید. برخی از تحلیل‌گران بازار بیتکوین پیش‌بینی می‌کنند که قیمت این پول دیجیتال در سال ۲۰۱۸ از مرز ۶۰ هزار دلار عبور خواهد کرد، اما هم‌چنان احتمال افت شدید قیمت پابرجاست، چرا که هنوز موضع بسیاری از دولت‌های جهان در برابر آن مشخص نشده است.
بعد از بیتکوین و موفقیتش در جذب افراد، شاهد ظهور پول‌های مجازی و ارزهای دیجیتال دیگری از جمله ایتریوم، لایت‌کوین، فریکوین، ریپل و … بوده‌ایم. از آن‌جا که این ارزها پس از بیتکوین شکل گرفته‌اند قابلیت‌های بیشتری را ارائه می‌دهند. به‌طور مثال ارز مجازی ایتریوم امکان تولید تعداد بیشتری پول را فراهم کرده، هم‌چنین قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند ( Smart Contracts -قراردادهایی که هروقت شرایط مورد نیازشان تامین شد، به‌طور خودکار اجرا شوند) را ایجاد کرده است و بسیاری معتقدند ایتریوم به این دلایل از بیتکوین بهتر بوده و آینده‌ی جهان را در دست خواهد گرفت.
خوب است بدانید تمام ارزهای دیجیتال از یک تکنولوژی به نام بلاک‌چین (Blockchain) استفاده می‌کنند. برای پی بردن به نحوه‌ی کارکرد این تکنولوژی می‌توانید به بلاک چین چیست مراجعه کنید.
