تعریف سفته
سفته سندی است که طی آن یک فرد متعهد می‌شود مبلغی را به فرد دیگر در زمان مشخصی بدهد. در واقع سفته ماهیتا برای تضمین استفاده می‌شود. سفته توسط دولت چاپ و توزیع شده و هر برگ آن تا مبلغ خاصی را می‌تواند تضمین کند. دولت برای اعتبار سفته روی آن تمبر باطل می‌کند.
ارکان سفته
- امضای صادرکننده: می‌بایست توسط خود صادرکننده امضا شود و ترجیحا اثر انگشت یا مهر داشته باشد.
- تاریخ و محل صدور: در متن سفته حتما تاریخ و محل صدور قیمت شود.
- گیرنده وجه: می‌تواند از کلمه‌هایی مشابه حامل یا آورنده استفاده کرد اما بهتر است نام گیرنده مشخص باشد.
- تاریخ پرداخت یا سررسید: تاریخی است که شخص دارنده سفته می‌بایست برای وصول طلب خود مراجعه کند. البته می‌تواند کلمه عندالمطالبه نیز درج گردد که در اینصورت در هر زمان که ذینفع به شخص متعهد مراجعه کند، شخص می‌بایست بدهی خود را بپردازد.
- محل پرداخت: محلی است که می‌بایست وجه پرداخت گردد. می‌تواند نام یک شهر باشد مثلا تهران.
- ظهرنویسان: کسانی هستند که پشت سفته را امضا می‌کنند و برابر فرد صادرکننده سفته ضامن هستند.
اگر یکی از ارکان سفته مشکل داشته باشد، می‌بایست برای اثبات بدهی مراحل سخت‌تری را پشت سر گذاشت.
روش‌های پیگیری سفته وصول نشده
برای سفته وصول نشده ابتدا می‌بایست به دادگاه رفت و درخواست واخواست سفته را داد. یک سری فرم وجود دارد که از دادگاه‌ها می‌بایست خریداری شود و پس از تکمیل به دادگاه ارائه شود.
توجه کنید که ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ سررسید می‌بایست واخواست سفته انجام شود در غیر اینصورت یک سری مزایای قانونی در خصوص سفته از بین می‌رود و ظرف مدت حداکثر یکسال از تاریخ واخواست می‌توان به ظهرنویسان (بالاتر توضیح داده شد که ظهرنویس کیست) سفته مراجعه کرد.
پس از واخواست می‌توان برای تعیین تکلیف به دادگاه یا اداره ثبت برای توقیف اموال مراجعه کرد.
نکات مهم در خصوص صدور سفته
- از درج هرگونه علامت اضافه، خطوط اضافه و موارد مشابه در نوشتن سفته خودداری کنید.
- تاریخ را حتما به حروف بنویسید.
- امضای سفته را هیچگاه عمدا اشتباه نزنید چون این کار می‌تواند مصداق کلاهبرداری باشد و تعقیب کیفری را شامل شود.
- سعی کنید مابین مبلغ مندرج در متن سفته و مبلغ مجاز سفته اختلافی نباشد.
- نوشتن هر نوع توضیح در متن سفته مانع از واخواست شدن نمی‌شود. مثلا برخی افراد می‌نویسند بابت تضمین، این موضوع نمی‌تواند باعث عدم واخواست شدن سفته شود.
- چسباندن چسب یا نوشتن عدد برعکس و یا گذاشتن کاربن تاثیری در جعل سفته ندارد و افراد جاعل حرفه‌ای به راحتی سفته را جعل می‌کنند، بنابراین خیلی خودتان را به زحمت نیندازید. بهترین راه برای جلوگیری از جعل سفته پرفراژ سفته با دستگاه‌های مخصوص است که مبلغ را به صورت برجسته روی سفته حک می‌کند.
- همیشه سفته را با خودکار آبی معمولی بنویسید و از به کار بردن روان نویس، خودنویس و امثال آن خودداری کنید.
- از خودکارهای شخص گیرنده‌ی سفته، برای نوشتن سفته استفاده نکنید چرا که برخی از خودکارها قابلیت پاک شدن دارند.
- سفته را تاجایی که می‌توانید پررنگ بنویسید.
- از سفته‌ی نوشته شده کپی تهیه کنید و پایین آن از فرد تحویل گیرنده، رسید با تاریخ بگیرید.
- هیچگاه سفته بدون تاریخ و یا بدون امضا به کسی ندهید.
- هیچگاه سفته را سفید امضا نکنید، این موضوع بسیار خطرناک است.
- تا جای ممکن از صدور سفته عندالمطالبه یا در وجه حامل پرهیز کنید و حتما در قسمت “در وجه” نام شخصی را بنویسید. و در قسمت تاریخ، تاریخ سررسید را به حروف درج کنید.
- در صورت ابطال یک سفته بخش امضای آن را بدون آسیب دیدن شماره سفته یا سایر ارکان آن پاره کنید.
- البته کلیه موارد گفته شده در بالا به عنوان اختیاط است و مشخصا هر فرد سالم تمایل به عدم پرداخت بدهی خود ندارد.
نکات مهم در خصوص دریافت سفته
- ارکان سفته دریافت شده را حتما کنترل کنید که خط خوردگی نداشته باشد.
- در صورتیکه معامله‌ای انجام می‌دهید حتما غیر از سفته، قرارداد نیز با طرف منعقد کنید و شماره سفته را در قرارداد قید کنید.
- به محض دریافت سفته از آن عکس یا کپی دریافت کنید. این موضوع در زمان گم شدن سفته می‌تواند کمک کند.
- در صورتیکه می‌خواهید از کسی سفته دریافت کنید، سعی کنید از ایشان کپی اسناد ملکی یا خودرو یا چیزی شبیه آن بگیرید، چرا که در صورت عدم وصول سفته می‌تواند در وصول مطالباتتان تاثیر داشته باشد. این موضوع مخصوصا در زمانی که مبلغ سفته یا بدهی بالاست تاثیر فراوانی دارد.
- ترجیحا سفته را در روز سررسید واخواست کنید.
- یک مهلت ده روزه به صادرکننده سفته بدهید. در صورت عدم وصول مبلغ، سریعا به دادگاه برای شکایت یا اداره ثبت برای توقیف اموال مراجعه کنید.
- هیچگاه سفته واخواست شده را در اختیار افراد به اصطلاح “شرخر” قرار ندهید. این موضوع می‌تواند جنبه کیفری برای شما داشته باشد.
- تا جای ممکن سفته دریافتی خود را در اختیار اشخاص ثالث قرار ندهید، چرا که در صورت بروز جعل مشکلات بعدی آن متوجه شما خواهد بود.
در مورد چک هم قوانین و الزاماتی مشابه با سفته وجود دارد که می‌توانید با مراجعه به این لینک مشاهده نمایید. البته تمام موارد بالا را ملاحظه کنید و حتماً در نظر داشته باشید که برخی از مواقع وضعیت اقتصادی باعث می‌شود که افراد نجیب و با تعهدی دچار مشکل شوند. قطعا با ایشان مماشات داشته باشید.
